BİLECİK’TEKİ TARİHİ OSMANLI EVLERİ
Batı Anadolu kentlerinin tipik özelliklerini taşıyan Bilecik‘in Osmaneli ilçesi, sivil mimarisi ile dikkat çekiyor. Son zamanlarda koruma altına alınan ve restorasyon çalışmalarıyla eski olan ve yeniden yapılandırılan Bilecik Osmaneli evleri görülmeye değer yapılar arasındadır. Zamana karşı direnen bu güzel evlerin şekillenmesinde ipekböcekçiliği etkili olmuştur. Cumhuriyet öncesinde ipekböcekçiliği üretimi yaygın olduğundan, bölgedeki evlerin planları da ipekböceği üretiminden önemli ölçüde etkilemiştir. Genellikle iki veya üç katlı, kerpiç ya da tuğla dolgulu, sıvalı, ahşap ve nefes alan yapılardır. Evlerin, ipekböceği bakmak için taze dut yaprağının konulduğu zemin katları, penceresiz ve bölmesizdir. Üst katları ise koza üretilen aydınlık ve geniş alanlardır. Evlerin en ufağı iki oda bir salondan oluşur. Aile genelde evin orta katında bulunan büyük salonda toplanır. Sabahtan akşama kadar tüm hayat bu mekanlarda geçer.
İçinde yaşayanı olmadığı gibi, senede bir defa dahî kapısını aralayan kimsesi kalmamış eski evlerin yanından geçerken içimi hep bir hüzün kaplar… Odalar, dikdörtgen pencerelerden gelen gün ışığı ile aydınlanır. Çoğu yapıda, pencere önlerinde kafeslere yer verilmiştir. Pencerelerin çevresinde duvara dayalı sedirler bulunur. Oda kapılarının yan duvarlarında, örtü ve yastıkların istiflenmesi maksadıyla, yüklük tabir edilen dolaplar vardır. Genelde dolaplardan biri gusülhanedir. Odaların tavanları genelde ahşap işlemelerle bezelidir.
Evlerin girişlerinde veya arka bahçelerinde ağıl, kümes, aşhane, tandır ve helalara yer verilmiştir. Bahçenin bir köşesine gölgelik yapılmış, böylece oturulacak serin mekanlar oluşturulmuştur. Günümüz mimarisinden çok farklı olan bu yapıların içinde dolaşmak dahi insanın içini ısıtmaya yetmektedir.
